AMM یا بازار ساز خودکار صرافی غیرمتمرکزی است که برای تعیین قیمت یک ارز از معادلات ریاضی استفاده می کند. AMM ها انواع مختلفی دارند که هر یک از فرمول های مختلفی استفاده می کنند. برای آشنایی بیشتر با عملکرد AMM ها و انواع آن در ادامه این مطلب با اکس کپیتال همراه باشید.
بازار ساز خودکار (AMM) چیست؟
بخش عظیمی از معاملات خرید و فروش ارزهای دیجیتال در فضای صرافی های ارز دیجیتال انجام می گیرند. این صرافی ها به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می شوند که در صرافی های غیر متمرکز معاملات به صورت سفارشات خرید و فروش ثبت می شوند و با توجه به دسترسی صرافی به دارایی های کاربران این سفارشات به طور خودکار انجام می پذیرند.
صرافی های غیر متمرکز به دارایی های کاربران دسترسی ندارند و سفارشات خرید و فروش را از طریق بازار سازی خودکار یا AMM اجرا می کنند. پیش از مطرح شدن AMM بسیاری از صرافی های غیرمتمرکز از اردر بوک ها برای انجام معاملات استفاده می کردند، اما با آمدن پروتکل AMM این صرافی ها این سیستم را برای سفارشات به کار گرفتند.
بازار سازهای خودکار می توانند قیمت یک دارایی را با استفاده از فرمول های ریاضی مختلف محاسبه و اعلام کنند. این فرمول ها در صرافی های غیرمتمرکز مختلف، متفاوت است و ممکن است در یک صرافی ساده و در یک صرافی بسیار پیچیده باشد. از طرفی این صرافی های قابلیت تمرکززدایی بسیار بالاتری نسبت به صرافی های متمرکز دارند و اصل عدم تمرکز در ارزهای دیجیتال را به خوبی اجرایی می کنند.
نحوه عملکرد بازار سازهای خودکار
پروتکل بازار ساز خودکار که برای ارزش گذاری ارز رمزنگاری شده به توابع ریاضی متکی است که اساس کار آن تمرکز زدایی، نقدینگی بالا و انجام معاملات به صورت اتوماتیک است. در AMM ها به تمامی معامله گران نقدینگی اعطا می شود تا بتوانند جفت رمز ارز را مبادله کنند. از طرفی به کمک AMM ها هر معامله گر می تواند به یک تامین کننده نقدینگی تبدیل شود.
در بازار سازی خودکار جفت ارزها برای معامله وجود دارند و برای انجام معامله لزومی بر حضور معامله گر مقابل نیست و در واقع هر شخص با یک قرارداد هوشمند معامله را انجام می دهد. برای درک بهتر این موضوع تصور کنید که قصد دارید یک جفت ارز اتر و یونی را با یکدیگر مبادله کنید و در ازای پرداخت مقداری اتر رمز ارز یونی را بخرید. برای انجام این کار باید مقداری اتر را به استخرهای نقدینگی واریز کنید و از استخر به اندازه اترها یونی دریافت کنید.
با کم شدن مقدار یونی از استخر نقدینگی ارزش این توکن مقداری افزایش خواهد یافت و این وضعیت تا زمانی که معامله ای برعکس معامله شما انجام نشود یعنی اتر برداشت شود و توکن یونی واریز شود ادامه خواهد داشت. با کم شدن مقدار نقدینگی یک ارز در یک صرافی میزان تقاضا برای آن ارز افزایش می یابد و قیمت آن بالاتر می رود. به این عمل لغزش قیمت گفته می شود و در صرافی های غیرمتمرکز امری معمول است.
میزان لغزش قیمت به حجم نقدینگی استخر و حجم معاملات بستگی دارد و هرچه نقدینگی استخر کمتر باشد لغزش بیشتر می شود و از طرفی هم هر چه حجم معامله کمتر باشد لغزش قیمت کمتر خواهد بود.
استخر نقدینگی در AMM چیست؟
استخر نقدینگی شامل حجم بالایی از ارزهای دیجیتال است که به معامله گران اجازه مشارکت در معاملات را می دهد. وجود استخرهای نقدینگی انجام معامله را از حضور تریدر دوم بی نیاز می کند و به جای P2P از P2C یا معاملات شخص با قرارداد هوشمند استفاده می کند.
نقدینگی در بازار سازهای خودکار با کمک تامین کنندگان نقدینگی تامین می شود و هر کاربر می تواند هر مقدار که می خواهد در نقدینگی شرکت کند و در ازای آن کارمزد دریافت کند. بازار سازهای خودکار برای ترغیب سرمایه گذاران به افزودن نقدینگی بیشتر بخشی از کارمزد معاملاتی که در صرافی انجام می گیرد را به تامین کنندگان نقدینگی می دهند.
هرچه میزان وجوه در استخرهای نقدینگی بیشتر باشد سفارشات بازار ساز خودکار با قسمت کمتری انجام می شوند و روند فرمول گذاری تغییر می کند.
زیان ناپایدار چیست؟
زیان ناپایدار معمولا زمانی اتفاق می افتد که نقدینگی به استخر وارد شود اما با گذر زمان نسبت قیمت توکن ها تغییر کند و هر میزان این تغییر بزرگتر باشد زیان ناپایدار هم بیشتر است. ممکن است با بیشتر شدن زیان ناپایدار برخی از تریدر ها ترجیح دهند که ارزها را در کیف پول خود نگهداری کنند و از واریز آن به استخر جلوگیری کنند اما باید این نکته را در نظر داشت میزان کارمزد و سودی که در این استخرها کسب می شود امتیاز مثبتی است که نگهداری ارز در نزد خود آن را ندارد.
ویژگی های AMM
نقدینگی بالا: پیش از ظهور بازار سازهای خودکار بسیاری از صرافی های غیر متمرکز با مشکلات نقدینگی روبرو بودند. اما با راه اندازی پروتکل بازار سازی خودکار در این صرافی ها این مشکل برطرف شد و نقدینگی را به میزان قابل توجهی در صرافی های غیر متمرکز بالا برد.
مشارکت آسان: صرافی های غیرمتمرکز برخلاف صرافی های متمرکز روند احراز هویت و ثبت نام پیچیده را ندارند و برای تبدیل به تامین کننده نقدینگی و شرکت در استخرهای نقدینگی لزومی بر طی کردن مراحل قانونی یک صرافی نیست.
دسترسی آسان به استخرها: استخرهای نقدینگی کارمزد ندارند و هر شخصی می تواند یک استخر نقدینگی برای خود ایجاد کند که این امر به توسعه دهندگان ارزهای دیجیتال کمک خواهد کرد.
سخن پایانی
عدم دسترسی به نقدینگی کافی و دسترسی سخت برای یافتن بازارهای معاملاتی از مشکلاتی بود که صرافی های غیرمتمرکز پیش از AMM با آن دست و پنجه نرم می کردند. اما پیدایش بازار سازهای خودکار این مشکلات را رفع کرد و عملکرد صرافی های غیر متمرکز را بهبود بخشید. با استفاده از بازار سازهای خودکار می توان در فرایند کشت سود و استخرهای نقدینگی شرکت کرد و از کارمزد معاملات کسب درآمد کرد. این پروتکل فناوری نوینی بود که باعث پیشرفت چشمگیری در بسیاری از صرافی های غیرمتمرکز شد.
