صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال بستری آنلاین و ایمن برای معاملات ارزهای دیجیتال هستند. در این صرافی ها تنها خود کاربران کنترل دارایی هایشان را در دست دارند و هیچگونه واسطه ای در معاملات دخیل نیست. ارزهای دیجیتال ذاتاً غیرمتمرکز هستند و بدون نظارت هیچ دولت یا سازمان مالی مرکزی معامله و نگهداری می شوند که این امر آنها را از پول فیزیکی متمایز کرده است. صرافی ها بخش مهمی از بازار ارزهای دیجیتال هستند که به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می شوند. در این مقاله به مفهوم صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال و نحوه عملکرد آن در این بازار پرداخته ایم پس تا انتها با ما همراه باشید.
توجه نمایید: برای خرید از صرافی های غیرمتمرکز ابتدا باید کیف پول متامسک و یا تراست ولت خود را شارژ نمایید. بدین منظور شما نیاز به ثبت نام در صرافی متمرکز به جهت خرید مقداری ارز به ریال و انتقال آن به کیف پول دارید و این صرافی باید قابلیت انتقال ارز بر بستر دو شبکه پرطرفدار erc20 و یا bep20 را داشته باشد. برای این منظور می توانید از صرافی ارز دیجیتال اکس کپیتال استفاده نمایید. کافیست در کمتر از 10 دقیقه ثبت نام کنید و سپس خرید و عملیات انتقال ارز را انجام دهید.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
ارزهای دیجیتال از زمان شروع فعالیت خود در سال ۲۰۰۹ تاکنون به جایگاه مهمی در زندگی افراد دست یافته اند و به عنوان یک قسمت مهم از زندگی مالی و اقتصادی بسیاری از افراد تبدیل شده اند. این ارزهای رمزنگاری شده ماهیتی غیرمتمرکز دارند و بدون نظارت هیچ دولت، کشور و سازمان یا نهاد مالی خرید، فروش و نگهداری می شوند. این ویژگی در ارزهای دیجیتال امکان سرمایه گذاری های امن، ناشناس و بدون مالیات را برای افراد فراهم می کند و باعث محبوبیت این ارزها می شود.
معاملات ارزهای دیجیتال به صورت همتا به همتا و در بستر بلاک چین ها صورت می گیرند اما حجم بزرگی از معاملات رمز ارزی در صرافی ها و بروکر های ارز دیجیتال انجام می شود. برای آگاهی از تفاوت های بین بروکز ها و صرافی به مقاله اختصاصی آن در اکس کپیتال مراجعه نمایید. صرافی ها بستری آنلاین و امن برای خرید یا فروش رمز ارزها محسوب می شوند هر چند که در سال های اخیر امکانات دیگری نیز در صرافی ها ارائه می شود و فعالیت کاربران در صرافی ها تنها به خرید و فروش محدود نیست.
صرافی ها با توجه به نحوه عملکرد خود به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز دسته بندی می شوند. صرافی های متمرکز به حساب های کاربران خود دسترسی دارند و هر زمان می توانند حساب ها را محدود یا از دسترس خارج کنند و بر معاملات کاربران نظارت داشته باشند. اما عملکرد صرافی های غیرمتمرکز دقیقا عکس این صرافی هاست. صرافی های غیرمتمرکز بستری برای انجام معاملات بدون هیچگونه نظارت و تمرکزی است. در این صرافی ها حذف واسطه ها و اشخاص ثالث به وسیله فناوری قراردادهای هوشمند و بلاک چین انجام می گیرد و کاربران می توانند بدون واریز وجه به کیف پول صرافی و در کیف پول رمزنگاری شده خود معاملات رمز ارزی را انجام دهند.
صرافی های غیرمتمرکز معتبر از هرگونه خطر هک و دسترسی به دارایی های افراد در امان هستند و در صورتی که کد نویسی صحیحی داشته باشند به هیچ وجه ریسک از دست دادن دارایی را ندارند. در صرافی های غیرمتمرکز پس از انجام معامله وجوه از کیف پول کاربر به طور مستقیم برداشت می شود و به کیف پول طرف مقابل واریز می شود و صرافی هیچ گونه کنترل و دخالتی در روند معامله ندارد.
صرافی های غیرمتمرکز چگونه کار می کنند؟
صرافی های غیرمتمرکز یا decentralized exchange که به اختصار DEX نیز خوانده می شوند نرم افزارهایی غیرمتمرکز هستند که بر روی بلاک چین هایی که امکان اجرای قراردادهای هوشمند دارند راه اندازی می شوند. در حال حاضر بزرگترین بلاک چینی که امکان ایجاد قراردادهای هوشمند را دارد و بستری برای فعالیت صرافی های غیرمتمرکز است، بلاک چین اتریوم است.
پیش از پرداختن به نحوه کار صرافی های غیرمتمرکز باید با مفهوم قراردادهای هوشمند آشنایی داشته باشید. قراردادهای هوشمند فناوری در بستر بلاک چین است که دستورات و شرایط خاصی که توسط سازنده آن کدنویسی شده است را اجرا می کند و پس از امضای آن متوقف کردن یا لغو آن غیرممکن است. عملکرد قراردادهای هوشمند کاملا خودکار و اتوماتیک است و برای اجرا و ادامه کار نیاز به هیچ شخص ناظر یا کنترل کننده ای ندارد و تا زمانی که تمام شرایط قرارداد اجرا شوند به فعالیت خود ادامه خواهد داد.
در صرافی های غیرمتمرکز کاربران کیف پول رمزنگاری شده خود را به صرافی متصل می کنند و سپس یک سفارش خرید و یا فروش برای صرافی ارسال می کنند. حال شخص دیگری سفارشی مطابق با سفارش کاربر قبلی به صرافی ارسال می کند و یک قرارداد هوشمند ایجاد می شود. در مرحله بعد دارایی ها وارد قرارداد می شوند و کار قرارداد شروع می شوند. طبق این قرارداد معامله انجام می شود و هزینه معامله از کیف پول خریدار به کیف پول فروشنده انتقال می یابد.
برخی از صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال قابلیت های دیگری مانند استخرهای نقدینگی و مبادلات اتمی را نیز به کاربران خود ارائه می دهند. در استخرهای نقدینگی کاربران دارایی های خود را به صورت سپرده در اختیار صرفی قرار می دهند و در ازای آن سود کسب می کنند با شرکت کاربران در استخرهای نقدینگی تنوع و حجم دارایی های قابل معامله در صرافی افزایش می یابد و نیازهای کاربران نیز تامین می شود.
مزایای صرافی های غیرمتمرکز
چه چیزی باعث می شود تا برخی افراد صرافی های غیرمتمرکز را برای انجام معاملات خود انتخاب کنند؟ پاسخ این سوال را در این بخش بررسی خواهیم کرد. در ادامه به بررسی برخی ویژگی های صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال مانند کنترل دارایی ها، عدم نیاز به احراز هویت و امنیت بالا در معاملات می پردازیم.
نداشتن محدودیت در معاملات
برخلاف برخی از صرافی های غیرمتمرکز که برای فعالیت کاربران محدودیت هایی مانند احراز هویت، تعیین سقف مشخص معامله و برداشت اعمال می شود، در صرافی های غیرمتمرکز هیچگونه محدودیتی در خرید و فروش ارزها وجود ندارد. در این صرافی ها می توان روزانه هر حجم از دارایی ها را معامله یا برداشت کرد و سفارشات را با هر مقداری ثبت کرد.
امنیت
ارزهای دیجیتال بسیار با ارزش و سودمند هستند به همین دلیل خطر هک یا سرقت آنها را همیشه تهدید می کند. تاکنون بسیاری از صرافی های متمرکز تحت حملات هک و سرقت قرار گرفته اند زیرا دارایی های افراد در کیف پول های صرافی ها نگهداری می شود و حجم زیادی از دارایی توسط صرافی ذخیره شده است. اما در صرافی های غیرمتمرکز این خطرات بسیار کم است و احتمال هک یا سرقت از آنها بسیار پایین است که نشان دهنده امنیت بالا در این صرافی ها است.
عدم نیاز به احراز هویت
احراز هویت مسئله ای است که بسیاری از افراد در صرافی های متمرکز با آن دست و پنجه نرم می کنند. بعضی از صرافی های متمرکز برای کشورهایی مانند ایران محدودیت دسترسی ایجاد کرده اند و ساکنین این کشورها نمی توانند از مرحله احراز هویت این صرافی ها عبور کنند. اما در صرافی های غیرمتمرکز اینگونه نیست. افراد در سراسر جهان می توانند در صرافی های غیرمتمرکز به صورت ناشناس و بدون نیاز به احراز هویت به خرید و فروش ارزهای دیجیتال بپردازند و حریم خصوصی خود را حفظ نمایند.
در صورتی که در صرافی های متمرکز ثبت نام می نمایید می توانید از آموزش فعالسازی google authenticator برای فعال کردن احراز هویت دو عاملی در صرافی استفاده نمایید.
کنترل دارایی
دارایی های افراد در صرافی های غیرمتمرکز در کنترل خودشان است و هیچ شخصی به آنها دسترسی و نظارت ندارد. این امر غیرمتمرکز بودن در ارزهای دیجیتال را به بهترین نحو نشان می دهد. همچنین احتمال بستن حساب، از دست رفتن دارایی ها، هک و سرقت در صرافی های غیرمتمرکز صفر است زیرا دارایی های کاربران تنها در کیف پول آنها نگهداری می شود و صرافی هیچگونه دسترسی به آن ندارد.
منبع باز بودن
صرافی های غیرمتمرکز نرم افزارهای کد نویسی شده غیرمتمرکزی هستند که روی بلاک چین ایجاد شده اند. کدهای منبع این برنامه ها اپن سورس بوده و به صورت آنلاین و رایگان در اختیار همگان قرار دارد تا کاربران بتوانند درستی کدهای آن را مورد بررسی قرار دهند و از نحوه ساز و کار صرافی مطلع شوند. بسته بودن کدهای یک صرافی باعث ایجاد شبهاتی در شفافیت عملکرد صرافی می شود زیرا کاربران نمی توانند متوجه شوند که این صرافی به اطلاعات دسترسی دارد یا خیر.
کارمزد معاملات
انجام معاملات در صرافی های غیرمتمرکز هزینه کمتری نسبت به صرافی های متمرکز دارد و کارمزدهای این صرافی ها هم پایینتر است.
معایب صرافی های غیرمتمرکز
صرافی های متمرکز در کنار قابلیت های مطلوبی که ارائه می دهند دارای معایبی نیز هستند که پیش از فعالیت در این صرافی ها باید از آنها آگاه باشید و آنها را در نظر داشته باشید. در این بخش از این جستار به بررسی معایب و محدودیت های موجود در صرافی های غیرمتمرکز پرداخته شده است.
دسترسی به صرافی
صرافی های غیرمتمرکز به اندازه صرافی های متمرکز کاربرپسند نیستند. یکی از دلایل این امر سهولت دسترسی در صرافی های متمرکز است. در صرافی های متمرکز به دلیل دسترسی صرافی به دارایی ها می توانید با وارد کردن کلمات بازیابی و ورود به حساب صرافی دارایی های خود را بازیابی کنید. اما در صرافی های غیرمتمرکز چون هیچ ناظری وجود ندارد و کنترل دارایی ها بر عهده کاربران است در صورت فراموش کردن رمز عبور کیف پول یا گم کردن کلمات خصوصی و کلمات بازیابی به هیچ وجه نمی توان به دارایی های دسترسی پیدا کرد و آنها را برای همیشه از دست می دهید.
سرعت
سرعت انجام معاملات در صرافی های غیرمتمرکز بسیار پایین است. این مسئله به دلیل مقیاس پذیری پایین بلاک چینی که صرافی روی آن ایجاد شده است بوجود می آید. در صورتی که بلاک چینی که صرافی روی آن فعالیت دارد با ترافیک شبکه روبرو باشد معاملات در صرافی غیرمتمرکز با سرعت پایین و در زمان طولانی انجام می شود که افزایش کارمزد تراکنش را نیز به دنبال خواهد داشت زیرا تراکنش هایی که کارمزد بیشتری پرداخت کرده باشند سریعتر پردازش خواهند شد.
حجم معاملات
نقد شوندگی و حجم معاملات در صرافی های غیرمتمرکز از صرافی های متمرکز کمتر است به همین دلیل ممکن است انجام سفارش خرید یا فروش شما اندکی زمان بر باشد زیرا یافتن کسی که سفارشی مانند سفارش شما را داشته باشد ممکن است زمان بر باشد.
تنوع ارزها
از دیگر مشکلاتی که در برخی از DEX ها وجود دارد عدم پشتیبانی از ارزهای متنوع است. عدم ارائه رمز ارزها گوناگون و زیاد در صرافی ها باعث می شود تا معامله گران فعالیت در صرافی های متمرکز را ترجیح دهند که کم شدن حجم معاملات و نقدینگی پایین را در پی خواهد داشت. برای مثال در برخی از صرافی های شبکه اتریوم تنها می توان معاملات توکن های مبتنی بر اتریوم را انجام داد. توسعه دهندگان این فناوری در تلاش هستند تا این مشکل را بر طرف سازند.
معرفی تعدادی از صرافی های غیرمتمرکز
در سال های اخیر صرافی های غیرمتمرکز بسیاری آغاز به کار کرده اند که هر یک طیفی از رمز ارزهای مختلف را ارائه می دهند ممکن است شما نیز پس از آشنایی با صرافی های غیرمتمرکز و مزایای آن علاقمند به انجام معاملات در بستر این صرافی ها باشید. نکته ای که برای انتخاب و فعالیت در یک صرافی باید مدنظر داشته باشید، امنیت صرافی است. صرافی هایی که کد نویسی درست و تایید شده ای دارند از امنیت بالایی هم برخوردار هستند. نکته دیگری که باید به آن توجه داشت حجم معاملات و نقدینگی صرافی ها است، قطعا شما نمی خواهید که وقت و هزینه بالایی برای پردازش یک تراکنش ارز دیجیتال صرف کنید پس باید این دو گزینه را نیز مدنظر داشته باشید. در ادامه تعدادی از برترین صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال را مشاهده خواهید کرد.
یونی سواپ (Uniswap)
یونی سواپ یکی از محبوبترین صرافی های غیرمتمرکز ارزهای رمزنگاری شده است که یک سیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) را ارائه می کند. مشتریان این صرافی می توانند با شرکت در استخر نقدینگی یونی سواپ از طریق دارایی های خود سود و درآمد کسب کنند و به یکی از تامین کنندگان نقدینگی استخر این صرافی تبدیل شوند. کارمزد تراکنش ها و سواپ در یونی سواپ بسیار ناچیز است و کاربران تنها ۰.۰۳ درصد از هزینه معامله را به عنوان کارمزد پرداخت می کنند. البته با افزایش تراکنش های بلاک چین اتریوم ممکن است این کارمزدها افزایش یابند. یونی سواپ با ارائه امکانات منحصر به فرد و امتیازاتی که دارد میزبان بسیاری از معاملات ارزهای دیجیتال است.
بایننس دکس (Binance DEX)
بایننس دکس صرافی غیرمتمرکز بایننس است. پس از استقبال زیادی که از صرافی متمرکز بایننس و ارز دیجیتال آن شد، توسعه دهندگان آن در سال ۲۰۱۹ صرافی غیرمتمرکز باننس دکس را راه اندازی کردند. بایننس دکس از کارمزدهای پایینی برای معاملات برخوردار است . امنیتی بالا را برای کاربران خود ارائه می دهد. در صرافی متمرکز بایننس کاربران کشورهایی مانند ایران نمی توانند افتتاح حساب نمایند اما در بایننس دکس می توان با تغییر IP شبکه به معامله ارزهای دیجیتال پرداخت.
سوشی سواپ (SushiSwap)
یکی دیگر از صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال که امکانات نوین و منحصر به فردی را ارائه می دهد سوشی سواپ است که عملکردی مانند یونی سواپ دارد. نقدینگی در این صرافی از وضعیت مطلوبی برخوردار است و توسعه دهندگان آن همواره در تلاش هستند تا نقدینگی بالایی برای آن ایجاد کنند. در این راستا توکن های سوشی را به عنوان پاداش شرکت در استخرهای نقدینگی و سپرده گذاری در سوشی سواپ به کاربران می دهند.
کرو فایننس (Curve Finance)
کرو فایننس یکی دیگر از صرافی های غیرمتمرکز حوزه دیفای است که در بین معامله گران ارزهای دیجیتال محبوبیت دارد. این صرافی پلتفرمی برای تبدیل استیبل کوین ها، بیت کوین و توکن های بیت کوین است.کرو فایننس دارای استخر نقدینگی است و افراد می توانند با سپرده گذاری در این استخرها پاداش و سود به دست آورند.
بیسکیو (Bisq)
یکی دیگر از صرافی های غیرمتمرکز از دیجیتال بیسکیو است که امکان معامله بیت کوین را با ارزهای فیات فراهم کرده است. این صرافی نیازی به احراز هویت نیست و حریم خصوصی کاربران به خوبی حفظ می شود. صرافی بیسکیو دارای یک نرم افزار متن باز است که روی کامپیوتر قابل نصب می باشد. تنها نکته منفی در این صرافی نقدینگی پایین آن است که زمان انجام معاملات را بالا می برد. با این حال می توان ان را بستری امن برای تبدیل بیت کوین به ارزهای رایج دانست.
پنکیک سواپ (PancakeSwap)
یکی از محبوبترین صرافی ها برای خرید رمز ارز بر پایه شبکه بایننس اسمارت چین می باشد. دقت داشته باشید متاسفانه اخیرا زیاد دیده شده است که وب سایت های مشابه پنکیک سواپ در سطح اینترنت به جهت فیشینگ طراحی شده باشد. برای ورود به این صرافی حتما از آدرس https://pancakeswap.finance استفاده نمایید.
نتیجه گیری
صرافی های غیرمتمرکز نرم افزارهای متن بازی هستند که بر روی بلاک چین ها توسعه می یابد و امکان انجام معاملات ارزهای دیجیتال را در بستری امن و کاملا غیرمتمرکز فراهم می سازند. این صرافی ها با وجود مزایایی مانند حفظ حریم خصوصی بالا، امنیت، عدم تمرکز و ناشناس ماندن سهم کمی در بازار ازرهای دیجیتال دارند و برای رسیدن به جایگاه مناسبی در بازار رمز ارزها راهی طولانی در پیش دارند . با این حال با توسعه حوزه دیفای و قابلیت هایی که در پروژه های جدید این حوزه ارائه شده است ممکن است صرافی های غیرمتمرکز در آینده ای نه چندان دور رشد بیشتری را تجربه کنند.
