متاورس یا زندگی دیجیتالی چیزی است که شاید سال ها پیش آن را می شنیدید باور آن برایتان دشوار بود و آن را تنها یک فانتزی تخیلی میپنداشتید. اما با پیشرفت تکنولوژی و ظهور فناوری های نوین اجرای این ایده دیگر دور از ذهن نیست. در این مقاله به معرفی و توضیح متاورس و جایگاه آن در زندگی انسان ها و تاثیرات آن خواهیم پرداخت. اکس کپیتال را همراهی کنید.
متاورس چیست؟
متاورس یا دنیای دیجیتال تصویری از یک جهان مجازی شبیه سازی شده و سه بعدی پایدار است که بر دنیای واقعی تاثیر می گذارد و آن را تحت تاثیر قرار می دهد. عبارت متاورس (Metaverse) ترکیبی از دو واژه Meta و Universe به معنی فرا و جهان است و به دنیایی فراتر از جهان واقعی ما اشاره دارد. متاورس ترکیبی از واقعیت مجازی، اینترنت و واقعیت افزوده است که در آن اطلاعات به صورت آنی و هر لحظه پردازش می شوند. این تکنولوژی می تواند تحولی بزرگ در زندگی ما باشد و بسیاری از ابعاد زندگی را تحت تاثیر قرار دهد.
دنیای متاورس شبکه ای گسنرده از محیط های مجازی همیشه فعال است که افراد در آن می توانند با هویت های دیجیتالی که خود به وجود آورده اند با محیط اطراف در تعامل باشند و یک همگرایی میان دنیای واقعی و دنیای دیجیتال را تجربه کنند. متاورس دارای یک سیستم اقتصادی و مالی پویا و اختصاصی است و دارایی های دیجیتال را در اختیار کاربران قرار می دهد که می توانند آنها را در بازارهای مخصوص معامله کنند.
در متاورس هر شخص بدون هیچ محدودیتی با سایر اشخاص در تعامل باشد و با دیگران ارتباط برقرار کند. در واقع متاورس یک دنیای ۳ بعدی و مجازی است که در آن افراد به طور مستقیم با یکدیگر تعامل دارند و هر کسی با هر سن و میزان دانشی تنها با اتصال به اینترنت می تواند وارد آن شود. پس از ورود به این فضا افراد می توانند شخصیت دیجیتال خود را بسازند و دنیای مجازی خود را شخصی سازی کنند. متاورس ابتدا در بازی های رایانه ای نفوذ پیدا کرد و به بسیاری از کاربران امکان ساخت یک زندگی مجازی را داد.
با پیشرفت و رشد بلاک چین متاورس به دنیای بلاک چین و بازی های بلاک چینی نیز راه یافت و این بازی ها را وارد مرحله ای جدید از تکنولوژی کرد. در این بازی ها افراد می توانند اقلام، محصولات، املاک و سایر ویژگی های بازی را ارتقا داده و در نهایت این آیتم ها را در قالب توکن و به عنوان دارایی به فروش برسانند و یا خریداری کنند. متاورس را نمی توان یک نرم افزار یا فضا در نظر گرفت و تنها یک مفهوم است از دنیای مجازی که بازیکنان می توانند در آن شخصیتی مجزا از شخصیت واقعی بسازند و آن را داشته باشند.
با آمدن WEB3 مطمئنا آینده فضای مجازی به گونه ای دیگری خواهد بود.
پیشینه متاورس
متاورس در ابتدا با آن چیزی که امروزه طراحی و ایده پردازی شده است اندکی متفاوت بود اما با گذشت زمان این مفهوم معنای تازه ای در بین افراد یافت و تا هنگام تحقق امکانات بیشتری نیز به آن افزوده خواهد شد.
نخستین بار ریچارد گاریوت (Richard Garriott) در سال ۱۹۸۵ واژه آواتار را برای معرفی شخصیت ها یا هویت بازیکنان در بازی های ویدیویی به کار برد. پس از آن در سال ۱۹۹۲ مفهوم متاورس اولین بار در رمان علمی تخیلی نیل استفنسون (Neal Stephenson) که تصادف برفی نام داشت بیان شد. در این رمان انسان ها به عنوان آواتارهایی با یکدیگر و در محیط نرم افزاری که امروزه فضای سه بعدی مجازی نامیده می شود در تعامل بودند. تاکنون فیلم ها، بازی ها و داستان های زیادی درباره متاورس ساخته و منتشر شده اند که هر یک به نوعی یک دنیای دیجیتالی و پیشرفته را به تصویر می کشند.
آیا متاورس جانشین اینترنت خواهد بود؟
متاورس بعد جدیدی از دنیای دیجیتال و فناوری است که تجربه ی یک زندگی تماما دیجیتالی را به افراد خواهد بخشید. تصور کنید بتوانید افرادی که در فاصله ای دوردست از شما قرار دارد را لمس کنید و یا با آنها به صورت مستقیم ارتباط دیجیتالی قابل لمسی داشته باشید. شاید این مفهوم اندکی پیچیده و حتی بعید به نظر برسد اما با پیشرفت تکنولوژی و توسعه متاورس در آینده ای دور یا نزدیک شاهد آن خواهیم بود.
با گسترش تکنولوژی متاورس دنیای فیزیکی کنونی به حجم عظیمی از داده های تبدیل خواهد شد که از طریق سیستم های رایانه ای و الکترونیکی قابل پردازش است و می توان با انتخاب چند گزینه به همه آنها دسترسی داشت بدون هیچ محدودیت و مرزی! در این جهان دیجیتالی راهکارهای جدیدتری برای حرکات و تولید محتواها وجود خواهد داشت که معماری و ساختار متفاوتی با نسخه های کنونی اینترنت خواهد داشت.
متاورس را در واقع می توان پلی برای ارتباط و یا همگرایی جدیدی بین دنیای دیجیتال و دنیای واقعی دانست که بر اساس رایانش کوانتومی، پردازنده های بسیار قدرتمند و اینترنت 5G و 6G دانست که برای ارتباط با آن تنها به چند سخت افزار مخصوص مانند عینک های واقعیت مجازی نیاز خواهد بود.
متاورس از دید برخی افراد جایگزین اینترنت فعلی است و از دید برخی دیگر یک نسخه پیشرفته و بروز رسانی شده از آن است. اینترنت طیف وسیعی از فناوری ها، پروتکل ها، تعاملات، محتواها، زبان های برنامه نویسی، کد نویسی و دستگاه هایی برای اتصال به آن است، متاورس نیز چنین امکاناتی را ارائه خواهد داد اما در سطوح بالاتر بنابراین می توان آن را هم نسخه ی بروزتری از اینترنت و هم جایگزین توانمندتر دانست.
ساختار متاورس
همانطور که گفته شد متاورس یک محیط یا یک نرم افزار نیست اما بخش های مختلفی را شامل می شود که در این بخش به آن خواهیم پرداخت:
اینترنت: اینترنت در متاورس از شبکه ای غیرمتمرکز از رایانه ها استفاده می کند که تحت نظارت و کنترل هیچ مرجع واحدی نیستند و به صورت غیرمتمرکز فعالیت می کنند. در این فضا تمام داده ها بر روی یک دفتر کل مرکزی ثبت شده و در اختیار طیف گسترده ای از کامپیوترها در سراسر جهان قرار می گیرد و آنها می توانند کنترل متاورس را داشته باشند.
استاندارد باز رسانه ای: این استانداردها شامل تصاویر، ویدیوها، طرح های گرافیکی، آیتم های ۳ بعدی و بسیاری موارد دیگر است که برای ساخت بازی و کاراکترهای آن مورد استفاده قرار می گیرند. شرکت پیکسار و NVIDIA دو پلتفرم پیشگام در عرصه ارائه فناوری های تعاملی متاورس هستند.
زبان برنامه نویسی: برنامه های میزبان متاورس با استفاده از زبان های مختلف برنامه نویسی مانند C، Java script، HTML، WEB XR و…. کدنویسی می شوند.
تجهیزات سخت افزاری: سخت افزارهای فراهم سازی واقعیت توسعه یافته و واقعیت ترکیبی نیز دیگر ابزار لازم برای دسترسی به متاورس هستند.
پلتفرم مناسب: بلاک چین ها بستری مناسب برای توسعه و تجریه متاورس های هستند. این شبکه های غیرمترکز قابلیت فعالیت شفاف و تمرکززداری بالایی دارند و دسترسی آسان آنها برای عموم مقدور است. همچنین در این شبکه ها اطلاعات غیر قابل نفوذ و هک هستند و هیچکس نمی تواند آنها را تغییر یا از دسترس خارج کند.
مفاهیم مهم در متاورس
متاورس شامل مفاهیم کلیدی و مهمی است که اگر علاقمند به این فناوری هستید باید آنها را بشناسید زیرا در مباحث مربوط به این حوزه زیاد با آن روبرو خواهید شد. این مفاهیم شامل: استاندارد سازی (standardization)، حضور (presence) و تعامل پذیری (interoperability) می باشد.
استانداردسازی در متاورس به معنای قابلیت ایجاد تعامل پذیری بین سرویس ها و پلتفرم ها می باشد. این استانداردها استفاده گسترده از متاورس را در سراسر جهان امکان پذیر می سازد.
مفهوم حضور، به احساس حضور داشتن و بودن به صورت ملموس و حقیقی در کنار دیگر افراد اشاره دارد. در متاورس کیفیت تعاملات آنلاین بین افراد تا حد قابل توجهی بهبود خواهد یافت و از طریق دستگاه های ارتباطی می توان این احساس را تجربه کرد.
و اما تعامل پذیری در متاورس. مفهوم کلیدی دیگری که در متاورس باید آن را شناخت تعامل پذیری است که به معنی سفر به مقاصد گوناگون و بدون محدودیت در متاورس است. در این قابلیت افراد می توانند به وسیله آواتار دیجیتالی خود و تمامی داراییهایشان به سرزمین های دیگر سفر کنند. برای مثال فرض کنید زمینی که در دسنترالتند دارید را با تمام امکانات ان می توانید به بازی دیگری مشابه آن برده و در آنجا فعالیت کنید.
یک آواتار در همجا!
در اینترنت فعلی افراد برای حضور و فعالیت در هر بستر باید یک حساب کاربری جدید ایجاد کنند و استفاده از یک حساب چند منظوره ممکن نیست. اما در متاورس این مشکل برطرف شده است و دیگر نیازی نیست که در هر فضا یک آواتار جداگانه داشت بلکه می توان از یک آواتار در تمامی پلتفرم ها استفاده کرد. همچنین شاید برایتان جالب باشد بدانید در متاورس دیگر نیازی نیست برای کار در دنیای فیزیکی حتما در آن حضور داشته باشید زیرا می توانید با استفاده از متاورس در آنجا به صورت مجازی حضور داشته باشید.
برای استفاده از امکان حضور در فضای فیزیکی با استفاده از متاورس می توان از عینک های واقعیت مجازی (AR) و نمایشگرهایی که بر روی سر قرار می گیرند استفاده کرد. این سخت افزارها که همزمان با متاورس ساخته و عرضه خواهند شد و از آنها می توان برای بسیاری از امور در محیط کاری استفاده کرد و اطلاعات را پردازش کرد. علاوه بر این بازخوردهای لمسی، حسگرهای بیومتریک و ایجاد و پخش محتواهای تصویری و شنیداری از امکانات دیگر این ابزارها خواهد بود. برخی از افراد معتقدند عینک های AR در آینده جایگزینی برای تلفن های همراه هوشمند و وسایل ارتباطی دیگر باشند.
متاورس و بلاک چین
بلاک چین و متاورس دو فناوری هستند که با ترکیب آنها امکانات پیشرفته ای در اختیار کاربران قرار می گیرد. در متاورس بلاک چین کاربران داده های خود را به صورت خصوصی تر در اختیار دارند و می توانند بدون هیچگونه دخالت و کنترلی فعالیت داشته باشند. این امر یک آزادی مجازی به کاربران می بخشد و به آنها اجازه می دهد تا خلاقیت های خود را شکوفا کنند. در جهان متاورس کنترل و شکل دهی به همه چیز در دست کاربران است و همه فعالیت ها شفاف و بدون سانسور هستند.
در متاورس ها افراد می توانند با استفاده از تکنولوژي ایده های خود را عملی کنند و آن را به طور مجازی پیاده سازی کنند و با به اشتراک گذاشتن طرح ۳ بعدی آن رابطه ای تعاملی با دیگران داشته باشند. از طرفی متاورس بلاک چین محدودیت های مرزی را از بین می برد و اعضای شبکه می توانند در هرجای جهان با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و به خرید و فروش دارایی های دیجیتال درون بازی ها بپردازند و به اقتصاد جهانی کمک کنند.
ارتباط متاورس ها و رمز ارزها
متاورس در بازی های بلاک چینی استفاده می شود. در بازی های متاورس غیر بلاک چینی فعالیت به صورت متمرکز است و سازنده بازی کنترل بازی را در دست دارد. متاورس در بازی های بلاک چین غیرمتمرکز است و هیچکس به دارایی های بازیکنان دسترسی ندارد که شرایطی عادلانه را بری بازیکنان فراهم می آورد. در بازی های متاورس بلاک چین کاربران اختیار بازی را در دست دارند و حتی در صورت کناره گیری سازنده بازی، بازیکنان فعالیت خود را ادامه خواهند داد.
در متاورس رمز ارزها، کاربران با داشتن توکن های حاکمیتی می توانند در تصمیمات مربوط به شبکه و بازی دخالت داشته و در رای گیری ها شرکت نمایند. در واقع با داشتن رمز ارز مخصوص بازی کاربران می توانند به پیشنهادات رای دهند و رهبری بازی را در دست داشته باشند.
دارایی های درون بازی های متاورس بلاک چین شامل املاک، لباس ها، اسلحه ها و یا هرچیز دیگری می توانند باشند که به صورت NFT (توکن غیر مثلی) و به وسیله رمز ارزها در بازارهای NFT خرید و فروش می شوند و برای گیمرها سود کسب کنند. با توجه به ساختار بلاک چینی بازی های متاورس کریپتویی اقتصاد آنها با رمز ارزها ارتباط دارد و کلیه پرداخت ها به وسیله ارزهای رمزنگاری شده صورت می گیرد.
دسنترالند، انجین کوین، اکسی اینفینیتی، سندباکس و آوی گوچی تعدادی از بازی های متاورسی بلاک چین هستند که می توان در آنها بازی و سرمایه گذاری کرد. دارایی های درون این بازی ها توکن های غیر قابل تعویضی هستند که در بازارهای NFT می توان آنها را خرید و فروش کرد و به نوعی به درآمد رسید.
جمع بندی
تکنولوژی غیر قابل توقف است و هیچکس نمی تواند جلوی پیشرفت آن را بگیرد. تاکنون فناوری های نوآورانه و نوینی عرضه شده اند که هر یک قابلیت منحصر به فردی را ارائه داده اند و می توان گفت که آینده از آن تکنولوژي است. متاورس یکی از فناوری های جالب و شگفت انگیز است که باعث ایجاد تعامل، شکوفایی خلاقیت ها، توسعه کسب و کار و فعالیت آزاد بسیاری از افراد شده است و پتانسیل بالایی برای پیشرفت های بیشتر نیز دارد. به گفت برخی متخصصان و کارشناسان در آینده متاورس جایگزین اینترنت خواهد شد و نسل جدیدی از اینترنت را راه اندازی خواهد کرد.