آیا تا به حال برایتان پیشنهاد یک سرمایه گذاری با سود نجومی و بسیار بالاتر از مبلغ سرمایه شما و البته با تضمین داده شده است؟ اگر جواب شما مثبت است باید بدانید که با یک طرح پانزی روبرو شده اید. طرح پانزی ، طرحی است مشابه طرح هرمی (نه برابر) که در آن با وعده پرداخت سود بالا افراد را به سرمایه گذاری ترغیب می کنند. اما از کجا می توانیم تشخیص دهیم که برنامه های جدید و در حال توسعه دارای یک طرح پانزی هستند یا خیر؟ در این مقاله سعی داریم تا به معرفی و شیوه عملکرد این طرح نگاهی بیندازیم و با اهداف توسعه دهندگان آن بیشتر آشنا شویم. پس با ما همراه باشید.
طرح پانزی، کلاهبرداری به شیوه ای مدرن
ترفند پانزی، یک روش کلاهبرداری است که در آن شخص طراح یا کلاهبردار به افراد وعده سودی کلان و بدون ریسک در قبال سرمایه گذاری او می دهد. در این عملکرد اغواگری به افراد ناآگاه گفته می شود که با پول آنها کاری انجام می شود و سود حاصل به آنها پرداخت می شود، اما باید بدانید که اینطور نیست.
در طرح پانزی مشابه طرح های هرمی با استفاده از سرمایه افراد جدید، به سرمایه گذاران قدیمی سود پرداخت می شود که یک نوع اعتماد سازی و جذب افراد بیشتری به این بازی مي شود و همین روند ادامه پیدا می کند تا زمانی که دیگر سرمایه گذار جدیدی نباشد. در صورت وقوع این اتفاق شخص کلاهبردار با پول سرمایه گذاران متواری می شود و افراد سرمایه اصلی خود را از دست خواهند داد.
طراحان پانزی اطلاعات دقیق و روشنی از شیوه سرمایه گذاری به افراد نمی دهند و همین امر باعث می شود تا افراد کمتری برای شرکت در این طرح ها اغفال شوند و در حالت عادی سرمایه گذاران کمی جذب این ترفند می شوند.
طرح پانزی چگونه کار می کند؟
در اکثر این طرح ها یک سایت یا شرکت جعلی راه اندازی می شود و به افراد ناآگاه و طماع وعده در یک شب پولدار شدن و سودهای ماهیانه را می دهند و از سرمایه گذاران خواسته می شود تا مبلغی را بعنوان سرمایه به آن ها بسپارند و در طی بازه زمانی خاصی مثلا ۳۰ روز ۱۰ الی ۳۰ درصد سرمایه اولیه به آن ها باز خواهد گشت. در ماه اول با سرمایه افراد جدیدتر این سود پرداخت می شود و اعتماد سرمایه گذاران جلب می شود و شاید سرمایه بیشتری را وارد این طرح کنند یا حتی ممکن است افرادی را به این مجموعه دعوت کنند. این سرمایه گذاری ها همچنان ادامه می یابد و افراد بسیاری در پی سود کلان با سرمایه اندک و چنین وعده های باورنکردنی به این جنبش می پیوندند. با گذشت زمان و اشباع شدن این طرح تعداد سرمایه گذاران جدید کاهش می یابد و در نتیجه به سرمایه گذاران قدیمی سودی پرداخت نخواهد شد، این طرح متوقف می شود و فردی که در رأس هرم قرار دارد، یعنی شخص کلاهبردار با پول سرمایه گذاران متواری می شود.
تاریخچه طرح پانزی
در سال ۱۹۲۰ شخصی به نام چارلز پانزی سیستم کسب درآمدی را راه اندازی کرد که امروزه با نام او یعنی طرح پانزی شناخته می شود.
پانزی در طرح خود به مردم می گفت با خرید کوپن های پیش خرید بسته های پستی از او در کمتر از ۹۰ روز سود ۵۰ درصدی کسب خواهند کرد و ارزش کوپن ها روز به روز افزایش خواهد یافت که باعث کسب سود بیشتر برای سرمایه گذاران است. در حالیکه این چنین نبود و ارزش کوپن ها حتی از مبلغ اولیه خرید هم بسیار کمتر بود. این وعده های بزرگ باعث شد افراد ساده لوح حرف های او را باور کنند و مبلغی معادل ۲۰ میلیون دلار در طرح او سرمایه گذاری کنند. پانزی در ۴۵ روز پس از سرمایه گذاری اولیه سود کلانی به تعدادی از سرمایه گذاران پرداخت کرد که این کار باعث اعتمادسازی و جذب افراد بیشتری به این کلاهبرداری بزرگ شد.
مدتی پس از گذشت این طرح به دلیل کاهش تعداد سرمایه گذاران جدید و عدم پرداخت سود به سرمایه گذاران شکست خورد و دولت پانزی را به جرم کلاهبرداری دستگیر کرد و به ۵ تا ۹ سال حبس محکوم شد.
مدتی از دستگیری پانزی نگذشته بود که وی با وثیقه توانست آزاد شود و پس از آزادی اتحادیه ای را راه اندازی کرد و در آن به فروش املاک و مستغلات زیر آب مشغول شد که این کار او باعث دستگیری مجدد او شد.
طرح پانزی و ارتباط آن با ارزهای دیجیتال
با افزایش روز افزون محبوبیت ارزهای دیجیتال، تهدیدات امنیتی مربوط به آن نیز جدی تر و عمیق تر می شود. این مقوله به تازگی و در چند سال اخیر شهرت بسیاری را کسب کرده و به یکی از راه های سرمایه گذاری مبدل شده است. از دیر باز تاکنون افراد سودجوی بسیاری به دنبال به دست آوردن پول و سرمایه دیگران از طریق کلاهبرداری بوده اند و با پیدایش ارزهای رمزنگاری شده سعی در ورود به این زمینه را نیز داشته اند که می توان گفت تا حدودی موفق هم بوده اند! طراحان پانزی از این دسته افراد کلاهبردار هستند که توانسته اند در زمینه ی ارزهای دیجیتال نیز ورود پیدا کنند و سرمایه افراد را از آن خود کنند.
اکثر افرادی که قصد شرکت و فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال را دارند غالباً دو مؤلفه را در نظر می گیرند: بازگشت سرمایه و میزان ریسک سرمایه گذاری. مورد اول به میزان سودی اشاره دارد که هر شخص در نتیجه سرمایه گذاری بر روی یک ارز دیجیتال دریافت می کند و دیگری نیز مقدار ریسکی است که باید بپذیرد. در این مورد حتی ممکن است سرمایه گذار سرمایه اولیه خود را نیز از دست بدهد.
در وعده های طراحان طرح های پانزی اجرایی بر روی ارزهای دیجیتال، ROI منفی و از دست دادن سرمایه وجود ندارد و سرمایه گذاری بر روی عرضه اولیه یک رمز ارز در طرح پانزی سود بسیاری را در بر دارد. اما در واقع فردی که در این طرح شرکت می کند ریسک بسیار بالایی را تجربه می‌کند به طوری که ممکن است در مدت زمان اندکی سرمایه خود را در ازای یک رمز ارز بی ارزش به طور کامل از دست بدهد.
شباهت ها و تفاوت های طرح پانزی و طرح هرمی
طرح پانزی و هرمی هر دو یک نوع راه کلاهبرداری و تقلب مالی هستند که با وعده سود خوب افراد ناآگاه را برای سرمایه گذاری اغوا می کنند و برای ادامه روند فعالیت‌شان به سرمایه گذاری افراد جدید وابسته هستند. هیچ یک از این دو طرح محصول یا خدمات حقیقی ارائه نمی دهند و تنها بر پایه سرمایه افراد کار می کنند.
و اما تفاوت این دو طرح. طرح پانزی با عنوان خدمات مدیریت سرمایه گذاری فعالیت می کند و به سرمایه گذاران گفته می شود از یک سرمایه گذاری قانونی سود پول دریافت خواهند کرد و کلاهبردار با دریافت پول از یک شخص و پرداخت آن به شخص دیگر شبکه را کنترل می کند. در طرح هرمی اما اینگونه نیست و بر پایه بازاریابی شبکه ای صورت می گیرد. در این طرح شرکت کنندگان با جذب و استخدام افراد جدید کسب درآمد می کنند و به ازای هر فرد جدید مبلغی به عنوان کمیسیون دریافت می کنند.
انواع طرح های پانزی در ارزهای دیجیتال
همانطور که پیش تر گفته شد طرح های کلاهبرداران پانزی در ارزهای دیجیتال و بلاک چین ها نیز توانستند نفوذ پیدا کنند. طرح های پانزی در زمینه ارزهای دیجیتال از روش های مختلفی استفاده می کنند که در بخش زیر تعدادی از آنها آورده شده است.
استخراج ابری
استخراج ابری غالباً به صورت قانونی و بر پایه قدرت هش اجرا می شود اما در استخراج ابری بر پایه یک طرح پانزی یک سایت ادعا می کند که در صورت شرکت در یک عرضه اولیه و یا استخراج بازدهی کلان و تضمینی به سرمایه گذاران داده می شود. این امر قطعا یک طرح پانزی است چون فرایند استخراج با خطرات احتمالی خود ریسکی بزرگ است و چه بسا سرمایه گذاری بر روی آن ریسکی بزرگتر.
عرضه توکن های بی ارزش
در این روش یک توکن بی ارزش توسط طراحان پانزی ساخته می شود. پس از تبلیغات و جذب سرمایه گذاران ابتدا تمامی پول از آنها دریافت می شود که ممکن است ارزهای دیجیتال ارزشمندی باشند، سپس در ازای دریافت پول به سرمایه گذاران توکن های بی ارزش داده می شود و به قربانیان وعده داده می شود که در آینده نزدیک این توکن ها ارزشی زیاد خواهند یافت و سودی چند برابر سرمایه اولیه به سرمایه گذاران خواهد رسید.
سرمایه گذاری
سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال در طرح پانزی از متداول ترین مول طرح پانزی ارز دیجیتال است و به این صورت است که از سمت برخی سایت ها به کاربران پیشنهاد داده می شود با پرداخت بیت کوین یا ارزهای رمزنگاری شده ارزشمند دیگر در بازارهای املاک، خودرو و… سرمایه گذاری کنند و در ازای آن سود دریافت کنند. در برخی موارد برای جلب اعتماد سرمایه گذاران حتی سندهایی به آن ها داده می شود که کاملا جعلی و فاقد اعتبار هستند.
ربات های تلگرامی
روشی جدید از طرف کلاهبرداران پانزی که به تازگی شیوع پیدا کرده است، استفاده از ربات های تلگرامی است. در این روش افراد ابتدا در یک ربات تلگرامی ثبت نام می کنند و در ازای ثبت نام مقداری سکه اولیه به آنها داده می شود که بنابر وعده توسعه دهنده طرح می توان با آن در ماینینگ ارز دیجیتال شرکت کرد. پس از گذشت مدتی ربات به شرکت کنندگان پیشنهاد می دهد که با پرداخت ارزهایی مانند بیت‌کوین و اتریوم سکه های بیشتری پرداخت کنند تا بتوانند به ماینینگ ادامه دهند.
در نهایت هنگامی که شرکت کنندگان بخواهند نتیجه استخراج خود را بررسی و دریافت کنند حساب آنان از طرف ربات مسدود می شوند و یا با پیام های خطا مواجه می شوند.
چگونه می توان طرح پانزی را در ارز دیجیتال تشخیص داد؟
- در معرفی ارز دیجیتال وعده های غیر منطقی درباره سود و درآمد بسیار بالا در سرمایه گذاری بر روی طرح مورد نظر داده می شود.
- کلاهبرداران این طرح، اصرار بر تضمین بازگشت وجه سرمایه گذاری شده را می دهند و با اطمینانی بی پایه و اساس قول بازگشت ۱۰۰ درصدی سرمایه داده می شود. به یاد داشته باشید در هر سرمایه گذاری ریسک از دست دادن مقداری سرمایه وجود دارد و نمی توان با قطعیت آن را تضمین کرد.
- با بررسی و تحقیق بسیار شبکه یا ارزی که قصد سرمایه گذاری بر روی آن را دارید بررسی کنید، وایت پیپر آن را با دقت بخوانید و از تحلیل فاندامنتال منابع معتبر در زمینه ارزهای دیجیتال استفاده کنید و بر پلتفرمی که شناخت کافی از آن ندارید سرمایه گذاری نکنید.
- در طرح های پانزی کلاهبرداران پس از سرمایه گذاری اولیه و پرداخت سود از شما می خواهند سرمایه بیشتری را در اختیار آنها قرار دهید تا سود بیشتری دریافت کنید.
- در هنگام سرمایه گذاری بر روی یک طرح از صرافی ها و مؤسسات معتبر و شناخته شده استفاده کنید و بهتر است درباره آن تحقیق کنید.
- طرح پانزی با نقل و انتقال پول بین حساب های کاربری مختلف مقدار و منبع اصلی پول را پنهان می کنند و تنها طراح پانزی از مقدار پول آگاهی دارد و در هیچ جا اطلاعاتی درباره مقدار وجه در گردش ثبت نشده است.
جمع بندی
بازار ارزهای دیجیتال بازاری وسیع و گسترده متشکل از افراد بسیاری است که همگی به دنبال کسب سود و افزایش دارایی هستند. در این بازار مانند تمامی بازارهای مالی دیگر اشخاصی وجود دارند که به دنبال سودجویی و کسب درآمد از راه های آسان و غیر قانونی هستند که روش های متفاوتی را برای دستیابی به آن انتخاب می کنند. یکی از روش های موجود که کلاهبرداران از آن بهره می برند، طرح پانزی است که کلاهبردار با وعده یک شبه پولدار شدن افراد را به سرمایه گذاری ترغیب می کند و در نهایت با دارایی های آنها متواری می شود.
اگر شما نیز در بازار ارزهای دیجیتال مشغول به فعالیت هستید و یا قصد سرمایه گذاری در آن را دارید پیش از هر چیز باید با این طرح آشنایی داشته باشید و با روش های شناسایی آن آشنا باشید تا در دام افراد سودجو و کلاهبردار گرفتار نشوید.
