قراردادهای هوشمند به توافقنامه ای دیجیتال و غیر فیزیکی بین دو شخص یا سازمان گفته می شود که در بستر بلاک چین به صورت کدنویسی ثبت و اجرا می شود و پس از ثبت قرارداد نمی توان آن را متوقف یا دستکاری کرد. در این مقاله با ما همراه باشید تا با ماهیت قراردادهای هوشمند و استفاده از آن ها آشنا شوید.
قراردادهای هوشمند به زبان ساده
قراردادهای هوشمند غالبا به سازوکارهایی که برای ثبت شرایط یک معامله به صورت دیجیتال به کار می روند گفته می شود. در این قراردادها کلیه مفاد قرارداد به صورت خودکار انجام می گیرد و امکان انجام معاملات بدون نیاز به واسطه را فراهم می آورد.
برای درک بهتر قرارداد های هوشمند، تصور کنید قصد دارید یک خانه را برای اجاره بگذارید. برای این کار ابتدا باید بازاریابی مربوط به آن را انجام داده که این خود امری زمان بر است و پس از برخورد با مستاجر باید در موارد بسیاری مانند مدت اجاره. مبلغ اجاره نامه و… با او به توافق برسید و بعد از رسیدن به تفاهم در شرایط، اقدام به عقد اجاره نامه و ثبت آن در مراجع قانونی نمایید.
در بسیاری از موارد افراد تمام این امور را به یک نماینده املاک واگذار می کنند تا کارهای نظارت و کنترل بر فرایند معامله را داشته باشد و در نهایت درصدی از مبلغ معامله را به عنوان دستمزد دریافت می کند. همان طور که متوجه شدید این فرایند ها مستلزم صرف وقت و هزینه بالایی است و علاوه بر آن تحت نظر مراجع قانونی و دولت ها است که باعث می شود مالیات هم برای شما در نظر گرفته شود. ضمن این که ممکن است مستاجر به تمامی مفاد قرارداد عمل نکند و مشکلاتی در این رابطه به وجود آورد.
اما قراردادهای هوشمند در کدام قسمت از این مثال قرار دارند؟ قرارداد های هوشمند کدهای برنامه نویسی کارآمد و پیشرفته ای هستند که شرایط یک قرارداد به صورت کد در آن ها ثبت می شود. مهم ترین هدف این قراردادها حل مسئله اعتمادسازی است که در قراردادهای واقعی وجود دارد.
در قراردادهای هوشمند مالکیت و شرایط ثبت شده در قرارداد هنگامی اجرایی می شوند که مبلغ معامله انتقال داده شده باشد. در این قراردادها نیاز به دخالت شخص واسطه یا نظارت سازمان یا دولت ها نیست و مفاد قرارداد به طور مستقیم بین طرفین وضع و اجرا می شود و برای ثبت قرارداد هزینه ای بسیار کمتر از قراردادهای واقعی پرداخت می شود.
قراردادهای هوشمند چگونه کار می کنند؟
قراردادهای هوشمند توسط برنامه نویسان و بر روی شبکه بلاک چین کد نویسی می شوند و طرفین معامله را از اعتماد به شخص واسطه بی نیاز می کنند. با توجه به قرارگرفتن قراردادهای هوشمند در بستر بلاک چین پس از ثبت قرارداد دیگر نمی توان شرایط آن را تغییر داد و یا اجرا شدن آن را متوقف ساخت و حتی شخص برنامه نویس نیز نمی تواند تغییری در قرارداد ایجاد کند.
قراردادهای هوشمند به دلیل پیاده سازی بر روی شبکه بلاک چین در بین گره های شبکه توزیع می شوند و هر گره شبکه یک نسخه از آن را در سیستم رایانه ای خود دارد، بنابراین طرفین قرارداد نمی توانند آن را فسخ یا دستکاری کنند.
موارد لازم برای قرارداد هوشمند
موضوع: موضوع قرارداد در اصل همان چیزی است که قرارداد به خاطر آن وضع می شود. این موضوع می تواند شامل املاک، مستغلات، ماشین و هر چیز فیزیکی و غیرفیزیکی دیگری باشد. شخص فروشنده در قرارداد باید به موضوع معامله دسترسی کامل داشته باشد.
امضای دیجیتال: قراردادهای هوشمند با ثبت امضای دیجیتال طرفین وضع می شوند و هر دو طرف باید با کلیدهای خصوصی خود قرارداد را امضا کنند.
شرایط قرارداد: شرایط یا مقاد قرارداد مواردی هستند که توسط هر دو طرف برای به توافق رسیدن وضع می شوند.
پلتفرم اجرایی غیرمتمرکز: قراردادهای هوشمند در بستر بلاک چین ها و بین گره های موجود در آنها اجرا می شوند.
اوراکل: اوراکل ها (Oracle) داده های خارجی را برای پردازش به قرارداد می دهند و با توجه به موضوع قرارداد تعیین می شوند و شامل منبع معتبری برای ارائه اطلاعات می باشند.
جمع بندی
قراردادهای هوشمند، قراردادهایی در بستر بلاک چین ها هستند که می توانند شامل انواع توافق نامه های کوچک و بزرگ با موضوعات مختلف شوند. در این قراردادها طرفین می توانند با اطمینان خاطر از اجرا شدن شرایط قرارداد آن را امضا کنند و در هر زمان روند اجرا شدن آن را بررسی کنند. همچنین این قراردادها به دلیل غیرمتمرکز بودن، کاهش هزینه ها و کاغذ بازی های مربوط به معاملات و مدت زمان کم برای ثبت، از محبوبیت بالایی در بین افراد برخوردار هستند و پیش بینی می شود در آینده ای نه چندان دور جایگزین قراردادهای واقعی شوند.
