دنیای رمز ارزها پر از اصطلاحات و مفاهیم گوناگون و پیچیده است که هر یک کاربردهای مختلفی دارند. فورک هم یکی از این اصطلاحات است که اگر در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت کرده باشید به حتم آن را شنیده اید. اما فورک به چه چیزی گفته می شود؟ فورک یکی از راه های به‌روزرسانی بلاک چین است که بنا به دلایل مختلفی ارائه می شود و باعث ایجاد تغییراتی در ساختار کلی شبکه می شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا با این اصطلاح و کاربردهای آن بیشتر آشنا شوید.
فورک چیست؟
بلاک چین ها پلتفرم هایی منبع باز هستند که کاربردهای متفاوتی دارند و هنگامی که اطلاعات بر روی آن ها ثبت می شود غیر قابل تغییر است. این شبکه ها دارای قوانین و عملکرد های مختلفی هستند و توسط تعداد زیادی از افراد یا نود ها کنترل می شوند. در برخی موارد ممکن است بعضی از اعضای شبکه خواستار نسخه ای جدید از شبکه باشند که ممکن است به دلایل مختلفی مانند مشکلات مقیاس پذیری، امنیت و… باشد.
از آنجایی که بلاک چین ها نرم افزارهایی منبع باز هستند هر شخصی می تواند با استفاده از کدهای شبکه اصلی یک نسخه به‌روزرسانی شده از شبکه را ارائه دهد که به آن فورک می گویند. در واقع یک فورک ورژن به‌روزرسانی شده یک شبکه است که ممکن است با نسخه قبلی سازگاری داشته باشد و یا نداشته باشد.
فورک ها ممکن است به‌روزرسانی هایی را بر روی شبکه اعمال کنند و یا شبکه را به دو قسمت تقسیم کنند. فورک هایی که شبکه را به دو قسمت تقسیم می کنند شبکه ای با قوانین و مقررات جدید و گاهاً دارای یک ارز دیجیتال جدید ایجاد می کنند که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
چرا فورک ها انجام می شوند؟
فورک ها بنا به دلایل مختلفی مانند بالابردن سطح امنیت، افزودن ویژگی های جدید، ارتقای نرم افزار بلاک چین و… در شبکه رخ می دهند. در این بخش برخی از این علت ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
حل مشکلات فنی
فورک برای حل مشکلات فنی زمانی اتفاق می افتد که بین بنیان گذاران یا توسعه دهندگان شبکه اختلافاتی به وجود بیاید و آنها نتوانند برای تصمیمات شبکه به توافق برسند. در این صورت فورک شبکه یکی از راه های حل اختلافات است که به‌روزرسانی ها و قوانین جدید را بر روی شبکه اعمال می کند و یا شبکه ای جدید راه اندازی می شود. بیت کوین کش یکی از شبکه های بلاک چین است که به خاطر مشکلات مقیاس پذیری و افزایش کارمزد شبکه بیت کوین به عنوان اولین فورک این شبکه ایجاد شد.
جبران خسارت
وقوع حملات هک و یا ایرادات فنی ممکن است باعث از دست رفتن بخش عظیمی از سرمایه کاربران شود. در این حالت برخی از توسعه دهندگان تصمیم می گیرند برای بازگرداندن دارایی های از دست رفته کاربران تغییراتی را بر روی شبکه ایجاد کنند و با حذف تراکنش های مخرب خسارات را جبران کنند. این روش با دشواری هایی همراه است چرا که تغییر بلوک های یک بلاک چین نیازمند قدرت و زمان بسیاری است و با حذف یا تغییر یک بلاک سراسر شبکه تغییر خواهد کرد. شبکه اتریوم یکی از شبکه هایی است که در پی هک دائو در سال ۲۰۱۶ از شبکه اتریوم کلاسیک ایجاد شد و به عنوان فورکی از آن فعالیت خود را ادامه داد.
بروزرسانی شبکه
بلاک چین ها با وجود امکانات پیشرفته خود گاهی نیازمند به‌روزرسانی هایی هستند تا قابلیت های جدیدی را برای کاربران ارائه کنند. این قابلیت ها و به‌روزرسانی های فنی ممکن است برای بعضی کاربران خوشایند و برای بعضی دیگر ناخوشایند باشد که برای حل این مشکل راه حل ایجاد فورک جدید پیشنهاد می شود.
تقسیم اجماع
اجماع در شبکه های بلاک چین به منظور رسیدن به توافق و تایید تصمیمات شبکه در بین اعضای شبکه صورت می گیرد. برخی از پلتفرم های بلاک چین برای بهبود مشکل مقیاس پذیری و افزایش قدرت اجماع از پروتکل هایی مانند شاردینگ استفاده می کنند که با تقسیم دیتابیس شبکه به بخش های کوچکتر این کار را انجام می دهند. شبکه پولکادات در حال حاضر از این روش برای بهبود مقیاس پذیری خود استفاده می کند.
انواع فورک
فورک هایی که در بلاک چین ها ایجاد می شوند به دو دسته هارد فورک و سافت فورک تقسیم می شوند که ملاک تقسیم بندی آنها سازگاری با نسخه قبلی است.
هارد فورک
فورکی از بلاک چین که با نسخه قدیمی این شبکه سازگاری نداشته باشد هارد فورک نامیده می شود. در هارد فورک تمام اعضای شبکه موظف اند نرم افزار خود را به‌روزرسانی کنند در غیر این صورت نمی توانند در ایجاد بلوک های جدید و تایید تراکنش ها شرکت کنند و آپدیت های بلاک چین را دریافت کنند.
در صورتی که برخی از شرکت کنندگان تمایل داشته باشند بر روی زنجیره قدیمی فعالیت خود را ادامه دهند شبکه به دو زنجیره مجزا تقسیم خواهد شد که هر یک قوانین و ویژگی های مختص به خود را دارد. در برخی هارد فورک ها یک ارز جدید ارائه می شود و به عنوان ارز اصلی زنجیره جدید مورد استفاده قرار می گیرد. زنجیره قبلی تا زمانی که کاربران خود را داشته باشد به کار خود ادامه خواهد داد.
سافت فورک
سافت فورک ها نسخه جدیدی از نرم افزار بلاک چین هستند که با نسخه قبلی سازگاری دارند و اعضای شبکه می توانند نسخه بروزرسانی شده و یا نسخه قبلی را استفاده کنند و داده های شبکه را همچنان دریافت کنند. البته در این فورک نودهایی که نرم افزار خود را بروزرسانی نکنند با محدودیت هایی مواجه خواهند شد و نسخه های آپدیت نشده قادر به ایجاد یا ثبت بلوک های جدید نیستند و در صورت انجام این کار بلوک آنها توسط اکثریت اعضای شبکه رد صلاحیت خواهد شد. این مورد زمانی رخ می دهد که اکثر اعضای شبکه آپدیت جدید را بپذیرند و آن را مورد استفاده قرار دهند.
برای تشخیص قدرت میان نودهای طرفدار آپدیت شبکه یا نسخه آپدیت نشده شبکه توسعه دهندگان از نظرسنجی ها و رأی گیری های مختلفی استفاده می کنند و با ثبت نظر اعضای شبکه در نهایت عده ای که هش ریت بیشتری داشته باشند حق رأی بیشتری را خواهند داشت و شانس بیشتری برای تولید بلوک های جدید کسب خواهند کرد.
سخن پایانی
تکنولوژی و فناوری ها روز به روز در حال پیشرفت و توسعه هستند. ارزهای دیجیتال بخشی از دنیای گسترده تکنولوژی هستند که همگام با آن پیشرفت می کنند و همواره در حال ارائه قابلیت های متنوع و افزودن ویژگی های جدید هستند. به‌روزرسانی در شبکه های ارزهای دیجیتال از راه های مختلفی مانند هارد فورک و سافت فورک ها صورت می گیرد. عملکرد فورک ها به شرکت کنندگان شبکه بستگی دارد و در صورت توافق اعضای شبکه نوع فورک مشخص می شود. ایجاد فورک های جدید به معنی فسخ نسخه قبلی شبکه نیست و هر دو نسخه می توانند تا زمانی که شرکت کننده ها حضور داشته باشند همچنان به فعالیت خود ادامه دهند.
