هزاران توکن رمزنگاری شده تاکنون به بازار ارزهای دیجیتال عرضه شده اند که همگی آنها به نوعی با یکدیگر متفاوت هستند. این توکن ها عملکردهای متنوعی را در دنیای ارزهای رمزنگاری شده انجام می دهند و تطبیق پذیری یکی از مهمترین آن ها است. ماهیت توکن ها به گونه ای است که می توانند مثلی، غیر مثلی و گاهی نیمه مثلی باشند، بنابراین هر یک از آن ها اهداف مختلفی را دنبال می کنند.
توکن های مثلی و توکن های غیر مثلی بخش بزرگی از بازار را به خود اختصاص داده اند و قسمت عظیمی از دارایی های دیجیتال را تشکیل می دهند. هر شخصی که در بازار ارزهای دیجیتال فعالیت دارد دست کم یک بار نام هر یک از این توکن ها را شنیده است، اما دسته ای دیگر از توکن ها که کمتر کسی با آن ها آشنایی دارد و ناشناخته هستند توکن های نیمه مثلی هستند که ویژگی های مشترکی از هر دو توکن مثلی و غیر مثلی را با خود دارد. در این مطلب با ما همراه باشید تا با این توکن های منحصر به فرد بیشتر آشنا شوید.
توکن های مثلی
توکن های مثلی را می توان پرکاربردترین و محبوب ترین دارایی در بازار ارزهای دیجیتال دانست. این توکن ها به عنوان دارایی های رمزنگاری شده ای شناخته می شوند که مانند کوین ها به راحتی قابل تعویض هستند و می توان آنها را بدون از دست دادن ارزش، معامله و خرید و فروش کرد. در واقع ارزش توکن های مثلی را نمی توان در هنگام مبادله و معامله با یکدیگر تغییر داد و آنها بعد از معامله نیز ارزش خود را حفظ می کنند.
قابلیت های توکن های مثلی را می توان در دارایی های دیجیتال دیگر مانند کوین و حتی ارز فیات نیز مشاهده کرد. برای درک بهتر این موضوع فرض کنید شما یک اسکناس ۵۰ هزار تومانی دارید، این اسکناس با هر اسکناس ۵۰ هزار تومانی دیگر یا مجموعه ای از اسکناس ها به ارزش ۵۰ هزار تومان قابل تعویض است. در ارزهای دیجیتال نیز به همین صورت است و با توکن های مثلی مانند تتر می توان کوین های ارزشمندی مانند اتر و بیت کوین را به اندازه ارزش برابر معامله کرد و چنین معاملاتی هیچ تاثیری بر ارزش توکن های مثلی ندارد.
توکن های غیر مثلی یا NFT
توکن های غیر مثلی که NFT نیز نامیده می شوند، توکن های غیر قابل تعویض و غیر متمرکزی هستند که برای به دست آوردن اقلام، به ویژه اقلام مبتنی بر شکل دیجیتال مورد استفاده قرار می گیرند.
به عبارت دیگر توکن های غیر مثلی مالکیت دیجیتال اشیای ارزشمند و منحصر به فرد مانند آثار هنری، موسیقی، موسیقی متن، املاک مجازی و … را نشان می دهد. این توکن ها ارزش های متفاوت با یکدیگر دارند زیرا توسط افراد مختلفی ایجاد می شوند. در نتیجه نمی توان بدون از دست دادن ارزش آن ها را با یکدیگر مبادله کرد و همیشه یکی بر دیگری برتری دارد. این توکن ها مبتنی بر بلاک چین هستند و در یک بلاک چین عمومی ذخیره می شوند. بنابراین اصالت و مالکیت آن ها برای همه قابل مشاهده است و اطلاعات ذخیره شده بر روی آن ها غیر قابل تغییر و دستکاری است.
بر خلاف توکن های مثلی، توکن های غیر مثلی قابل جابجایی ندارند و قابل تقسیم هم نیستند. برای فهم بیشتر غیر قابل تقسیم بودن در NFT ها، یک واحد بیت کوین را در نظر بگیرید. یک واحد از یک بیت کوین را می توان به قسمت های کوچکتر تقسیم کرد و برای مثال می توان 0/0001 بیت کوین را معامله کرد، اما یک واحد NFT همیشه یک واحد است و جدا کردن آن به بخش های جداگانه امری غیر ممکن است.
توکن های نیمه مثلی یا SFT
توکن های نیمه مثلی یا SFT ها ویژگی های توکن های مثلی را در کنار توکن های غیر مثلی ترکیب می کنند. به عبارت دیگر توکن های نیمه مثلی توکن هایی هستند که می توانند به عنوان توکن های غیر مثلی عمل کنند و همچنین تا زمانی که وجود دارند و معتبر هستند مثلی هستند. این توکن ها زمانی که ارزش اسمی شان به پایان برسد قابلیت تعویض پذیری و جابجایی خود را از دست می دهند.
توکن های نیمه مثلی اغلب به عنوان توکن های مثلی عمل می کنند، زیرا توکن هایی هستند که ارزش اسمی دارند و می توان آنها را به راحتی تعویض کرد. توکن های نیمه مثلی معمولا پس از معامله ارزش خود را از دست می دهند و به توکن های غیر قابل تعویض یا NFT تبدیل می شوند و می توان آن ها را به عنوان بخشی از یک کلکسیون و یا تا زمان ارزشمند شدن نگهداری کرد. برای مثال یک بلیت نمایش تئاتر را در نظر بگیرید.
این بلیت تا زمانی که تئاتر برگزار نشده است ارزشمند است و می توان آن را با هر بلیت دیگری برای همان نمایش در همان زمان بدون از دست دادن ارزش، مبادله و تعویض کرد. اما پس از پایان نمایش دیگر این بلیت ارزش خود را از دست می دهد و نمی توان آن را با همان بلیت نمایش که قبلا با آن تعویض شده بود، عوض کرد.
توکن های نیمه مثلی تا زمانی که بازخرید نشوند قابل تعویض هستند، اما پس از این امر به یک توکن غیر قابل تعویض تبدیل می شوند.
استاندارد توکن ها SFT
توکن های نیمه مثلی با استفاده از یک استاندارد جدید اتریوم به نام ERC 1155 ایجاد می شوند. این استاندارد به کاربران توکن های نیمه مثلی این امکان را می دهد تا انتقال توکن ها را در زمان بسیار کوتاه و با سرعت بالا انجام دهند. همچنین این استاندارد از مقیاس پذیری بالاتری نسبت به سایر استانداردهای موجود مانند ERC 721 برخوردار است و می توان در آن توکن ها را به صورت دسته بندی انتقال داد.
استاندارد ERC 1155 یکی از استانداردهای توکن سازی شبکه اتریوم است که توسط توسعه دهندگان انجین، سند باکس و هورایزن گیمز ارائه شد. در واقع ERC 115 را ترکیبی از دو استاندارد ERC 20 و ERC 721 دانست که به کاربران اجازه می دهد با بهره مندی از قرارداد هوشمند توکن های نیمه مثلی را ایجاد کنند. توکن های حاصل از ERC1155 با دیگر استاندارد های مبتنی بر ERC در بلاک چین اتریوم سازگاری دارند.
مزایای توکن های نیمه مثلی
توکن های نیمه مثلی مانند سایر انواع توکن ویژگی ها و امتیازات مختص به خود را دارند. این توکن ها مزایای غیر قابل انکاری را برای ارزهای رمزنگاری شده به ویژه NFT ها به منظور بهبود و توسعه صنعت رمزنگاری ارائه می دهند. برخی از مزایای توکن های نیمه مثلی به شرح زیر می باشد:
تجربه بهتر در استفاده توکن های غیر مثلی
توکن های نیمه مثلی به کاربران این امکان را می دهد تا از قابلیت های برتر آن نسبت به NFT ها استفاده کنند. توکن های نیمه مثلی بسیاری از چالش های پیش روی NFT ها را مانند مقیاس پذیری، مدت زمان انتقال در شبکه و… را کاهش می دهند. این امر به کاربرانی که علاقمند به فعالیت در NFT ها را دارند اما به دلایلی دسترسی آن ها محدود شده است را می دهد تا خواسته و نیازهای خود را با توکن های نیمه مثلی برطرف سازند و روند معاملات کارآمد تری را با توکن های نیمه مثلی تجربه کنند.
معاملات سریع و آسان
همانطور که گفته شد توکن های نیمه مثلی با استاندارد ERC 1155 ساخته می شوند و ویژگی های این استاندارد باعث می شود تا انجام معاملات سریع تر و با هزینه کم تر انجام گیرد.
حفاظت از دارایی ها
توکن های نیمه مثلی از دارایی ها در برابر ضررهای تصادفی که کاربران در هنگام انتقال توکن های NFT متحمل می شوند محافظت می کنند. توکن های نیمه مثلی راهکاری برای انتقال کارآمد هر نوع توکن در هر مقدار معقول و بدون ترس از قفل شدن دارایی در قراردادهای هوشمند را فراهم می سازد. این امر در توکن های غیر مثلی یک ایراد رایج است و معمولا باعث از دست دادن توکن ها می شود.
توکن های نیمه مثلی در بازی ها
توکن های نیمه مثلی در بازی های بلاک چین و به خصوص بازی های NFT نقش بزرگی را ایفا می کنند. توسعه دهندگان این بازی ها می توانند با استفاده از ویژگی های توکن های نیمه مثلی تعامل بین بازیکنان را بیشتر کنند و معاملات و مبادلات اقلام قابل تعویض و غیر قابل تعویض در بازی ها را برای گیمر ها تسهیل کنند.
جمع بندی
توکن های نیمه مثلی در برابر توکن های مثلی و غیر مثلی (NFT)، توکن های کمتر شناخته شده ای هستند. این توکن ها با تلفیق ویژگی های توکن های قابل تعویض و غیر قابل تعویض به کاربران اجازه می دهند تا از مزایا و عملکرد هر دو نوع توکن در یک معامله واحد برخوردار شوند. توکن های نیمه مثلی چالش های پیش روی NFT ها را ندارند و استفاده از آن ها به رشد و بهبود جامعه توکن های غیرقابل تعویض و رشد صنعت رمزنگاری کمک شایانی می کند.
