بیشتر فعالان بازارهای مالی و سرمایه گذاری با نسبت شارپ و نحوه استفاده از آن آشنایی دارند. مفهوم نسبت شارپ برای نشان دادن میزان بازدهی سرمایه به ریسک آن استفاده می شود. در این مقاله قصد داریم تا به بررسی بیشتر این شاخص در بازارهای سرمایه و کاربرد آن بپردازیم. توصیه می شود برای درک بهتر نسبت شارپ پیش از شروع این مقاله مطلب آموزش محاسبه نرخ بازگشت سرمایه یا ROI را مطالعه و مرور نمایید.
نسبت شارپ چیست؟
کنترل ریسک در بازار سرمایه یکی از راه های موفقیت در آن است. یکی از روش های کنترل ریسک در این بازار داشتن یک پرتفوی متنوع از دارایی ها می باشد. ارزیابی یک پرتفوی بر اساس میزان سودی که دارد یکی از اشتباهات رایج میان برخی سرمایه گذاران است. یک سرمایه گذار موفق علاوه بر سود یک دارایی میزان ریسکی که به همراه خواهد داشت را نیز بررسی خواهد کرد.
نسبت شارپ یا Sharp Ratio یک فرمول ریاضی برای به دست آوردن مقدار بازدهی سرمایه گذاری انجام شده نسبت به ریسک آن است. این معیار اولین بار توسط اقتصاددان ویلیام شارپ در سال ۱۹۶۶ طراحی شد و مورد استفاده سرمایه گذاران قرار گرفت. وی به واسطه ارائه این نسبت موفق به کسب جایزه نوبل شد.
این نسبت نشان می دهد که نرخ سود سرمایه گذاری بدون ریسک چه عملکردی خواهد داشت و با تفسیر میانگین بازده به دست آمده مازاد بر نرخ بدون ریسک به ازای هر واحد از ریسک به دست می آید. به بیان ساده تر سرمایه گذاران می توانند با استفاده از این شاخص نسبت بازدهی به ریسک دارایی مورد نظر را محاسبه کنند.
نحوه محاسبه نسبت شارپ
برای محاسبه نسبت شارپ در یک سرمایه گذاری و تفسیر آن باید در نظر داشت که هر چقدر میزان عدد به دست آمده بالاتر باشد، نشان دهنده این است که سود کسب شده با قبول ریسک کمتری بوده و برعکس، هر چقدر این نسبت شارپ به دست آمده کمتر باشد و به سمت منفی باشد نشان می دهد سود مورد انتظار در سهم مذکور از بازده بدون ریسک کمتر است و سرمایه گذاری در آن توجیه پذیر نیست.
نسبت شارپ یک سهم را می توان با استفاده از فرمول زیر به دست آورد:
میانگین نرخ بازده سرمایه گذاری در این نسبت می تواند نرخ سود یک سرمایه گذاری در دوره ی مشخصی باشد. همچنین نرخ بازده بدون ریسک نیز نرخ سود سپرده های بانکی و اوراق قرضه است.
انحراف معیار در این فرمول تغییرات سوددهی دارایی را نسبت به سود آن در یک مدت مشخص نشان می دهد و از فرمول زیر به دست می آید:
در این فرمول ri نرخ سود در هر دوره، ravg میانگین سود در یک دوره مشخص و n تعداد دوره های تعیین شده می باشد.
نحوه تفسیر شارپ
پس از محاسبه نسبت شارپ سرمایه گذاری خود باید آن را تفسیر کنید تا بتوانید نسبت بازده به ریسک آن را متوجه شوید. به طور کلی می توانید نتیجه نسبت شارپ را با در نظر گرفتن این موارد تفسیر نمایید.
|
نتیجه نسبت شارپ |
تفسیر |
|
1.0< |
قابل قبول |
|
2.0< |
بسیار خوب |
| 3.0< |
عالی |
| 1.0> |
بازدهی کم |
| 0> |
غیر قابل قبول و ریسک بیشتر از بازده |
مزایای نسبت شارپ
محاسبه میزان بازده: با استفاده از نسبت شارپ می توان عملکرد یک صندوق سرمایه گذاری را با در نظر گرفتن ریسک آن ارزیابی کرد. هر چه نتیجه ی نسبت شارپ بالاتر باشد عملکرد سرمایه گذاری انجام شده بهتر خواهد بود و بلعکس.
مقایسه عملکرد دارایی ها: با استفاده از معیار نسبت شارپ سرمایه گذار می تواند سرمایه گذاری های مختلفی که در یک بازار مالی دارد را با یکدیگر مقایسه و بررسی کند و سوددهی و ریسک های موجود در آنها را ارزیابی کند.
مقایسه سود و عملکرد دارایی: با استفاده از نسبت شارپ سرمایه گذاران می توانند آینده دارایی خود را با دیگر دارایی های مشابه مقایسه نماید و ببیند که دارایی مورد نظر عملکرد مناسبی داشته یا خیر و وضعیت آن را بررسی نماید.
انواع نسبت شارپ
نسبت شارپ برای سنجش میزان سود به ریسک دارایی ها از دو نسبت ترینور و سورتینو استفاده می کند که در این بخش به آنها خواهیم پرداخت.
نسبت ترینور
این فرمول توسط جک ترینور در سال ۱۹۶۵ توسعه داده شد و در مخرج آن به جای انحراف معیار از بتا استفاده می شود. این شاخص میزان پول بدست آمده از یک سرمایه گذاری را نسبت به ریسک آن محاسبه خواهد کرد. تفاوت فرمول ترینور با نسبت شارپ در میزان ریسک است که ترینور ریسک سیستماتیک و شارپ ریسک کلی را بررسی می کند. فرمول نسبت ترینور عبارت است از:
که در آن RP نرخ بازده مورد انتظار، Rf نرخ بازده بدون ریسک و βρ ضریب بتای پرتفوی می باشد.
نسبت سورتینو
این معیار برای ارزیابی بازده سرمایه گذاری در برابر ریسک نامطلوب آن است و با تقسیم حاصل تفریق سود بدون ریسک از بازده مورد انتظار بر انحراف معیار نامطلوب پرتفوی به دست می آید. تفاوت سورتینو با شارپ در ریسک مورد نظر است. در نسبت شارپ هم ریسک مثبت و هم ریسک منفی در نظر گرفته می شود، در حالیکه در نسبت سورتینو تنها ریسک نامطلوب دارایی در نظر گرفته می شود. فرمول نسبت سورتینو به شرح زیر می باشد:
که در آن RP نرخ بازده مورد انتظار، Rf نرخ سود بدون ریسک و قابل قبول و SDd نیز انحراف معیار سود نامطلوب سرمایه گذاری می باشد. در نتایج به دست آمده هر چقدر نسبت سورتینو بالاتر باشد سرمایه گذاری مطلوب تر خواهد بود.
جمع بندی
شاخص های بسیاری برای بررسی سود، زیان و ریسک های سرمایه گذاری وجود دارد اما نسبت شارپ یکی از کاربردی ترین و بهترین ابزارهای بررسی سرمایه گذاری است. این نسبت مانند سایر معیارها محدودیت ها و نکاتی دارد که باید آنها را در نظر داشت اما در صورت استفاده درست می توان از آن اطلاعات مفیدی را کسب کرد.
