اکثر افراد هنگامی که نام قوِ را می شنوند پرندگانی زیبا با رنگ سفید را متصور می شوند. تا پیش از فتح استرالیا وجود قوهایی با رنگی غیر از سفید برای عموم افراد قابل تصور نبود، اما پس از فتح این قاره توسط اروپاییان و مشاهده قوهای سیاه رنگ نظریه ای به نام قوی سیاه (Black swan) مطرح شد که به رویدادی دور از ذهن که رخ دادن آن قابل تصور نیست اشاره دارد. در این مقاله قصد داریم به مفهوم قوی سیاه و زمان استفاده از آن در بازارهای مالی بپردازیم.
نظریه قوی سیاه چیست؟
تئوری قوی سیاه یا Black swan به اتفاقی غیر منتظره اشاره دارد که اثراتی قابل توجه را در پی داشته باشد. اتفاقاتی که در چارچوب تئوری قو سیاه قرار می گیرند احتمال وقوع بسیار پایین و دور از میانگینی دارند اما در صورتی که اتفاق افتادن تاثیر بسزایی خواهند داشت.
این اتفاقات ریسک های خاصی هستند که هیچ کس پیش از وقوع پیش فرض ذهنی راجع به آنها ندارد ولی زمانی که اتفاق می افتند سریعا دلایلی برای توجیه آنها بیان می شود. این توجیهات به صورتی غیر منطقی مطرح می شوند زیرا سعی دارند تا این رویداد پیش بینی نشده را طوری جلوه دهند که گویی از قبل پیش بینی شده است.
پیشینه تئوری قو سیاه
نظریه قو سیاه در سال 2007 توسط نسیم نیکولاس طالب (Nassim Nicholas Taleb) آماردان و تحلیلگر بازارهای مالی لبنانی- آمریکایی بیان شد. او در کتاب خود با نام قوی سیاه: تاثیر غیر ممکن تئوری قوی سیاه را مطرح کرد و سپس آن را بسط و گسترش داد و به رسمیت رساند.
ویژگی های نظریه قو سیاه
نسیم نیکولاس طالب در کتاب خود رویداد قوی سیاه را دارای سه ویژگی کلی دانست که عبارتند از:
- قو سیاه به شخص یا نمادی اشاره دارد که از سیستم اصلی مجزا باشد و عملکردی متفاوت از آن را داشته باشد. رویداد قو سیاه در اغلب موارد غیر قابل پیش بینی است و اتفاق افتادن آن فراتر از انتظار است.
- رویداد قو سیاه پس از رخ دادن تاثیر چشمگیر و قابل توجهی خواهد داشت.
- پس از رخداد قوی سیاه توجیهات نامناسب و غیر منطقی برای آن ارائه می شود تا آن را قابل پیش بینی نشان دهد.
انواع قو سیاه
قو سیاه در بازارهای مالی به دو دسته مثبت و منفی تقسیم می شود. رویدادهای قوی سیاه مثبت رویدادهایی هستند که در آن یک نماد معاملاتی در ابتدا از هیچ آغاز به کار می کند و برخلاف احتمالات در نظر گرفته شده به طور ناگهانی شروع به رشد کرده و به وضعیت مطلوبی می رسید.
در مقابل رویداد قوی سیاه مثبت، قوی سیاه منفی قرار دارد که در آن یک قیمت نماد معاملاتی پس از رشد پیوسته و مداوم طی یک اتفاق سقوط کرده و این روند نزولی کاملا غیر منتظره و ناگهانی انجام می گیرد.
نظریه قو سیاه در بازارهای مالی چگونه عمل می کند
در بازارهای مالی مانند بازار ارز دیجیتال قیمت ها ناپایدار و دائما در حال نوسان هستند. برای تصمیم گیری بهتر در این وضعیت ناپایدار باید شناخت کامل و دقیقی از آن داشت و عوامل موثر بر قیمت ها را شناسایی کرد. شناخت وضعیت بازار و داشتن دانش درباره آن به معامله گر کمک می کند تا بتواند معاملات خود را به صورت حساب شده تری انجام داده و استراتژی های مناسبی را برنامه ریزی کند.
در صورتی که معامله گر دانش کافی را درباره بازاری که در آن فعالیت دارد داشته باشد می تواند از رویدادهای غیر منتظره ای مانند قوی سیاه نیز به نفع خود استفاده نماید و از آن سود کسب کند و یا از سرمایه خود در برابر اتفاقات احتمالی محافظت نماید. البته نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که رویدادهای قو سیاه قابل پیش بینی نیستند و معامله گر می تواند تنها استراتژی هایی اتخاذ کند که ریسک های موجود و احتمالی را سنجیده و طبق آن معاملات را انجام دهد.
نظریه رویداد قوی سیاه در ارزهای دیجیتال
رویداد قوی سیاه در ارزهای دیجیتال می تواند در اشکال مختلفی رخ دهد. برای مثال در نظر بگیرید طی قانونگذاری ارزهای دیجیتال در برخی از کشورها، معاملات رمز ارزها در یک کشور که سهم بزرگی از بازار را در اختیار دارد ممنوع شود که این امر باعث کاهش قیمت ها در این منطقه جغرافیایی می شود.
نمونه دیگری که برای رویداد قوی سیاه می توان بیان کرد، تغییر ناگهانی قیمت یک ارز دیجیتال است. برای مثال بیت کوین را در نظر بگیرید. این ارز دیجیتال در ابتدای شروع فعالیت خود قیمت بسیار ناچیزی داشت و در برخی موارد رایگان اهدا میشد. اما طی یک رویداد قوی سیاه و به طور غیر منتظره به ارزش بسیار بالایی در بازار ارزهای دیجیتال دست یافت و برای بسیاری از سرمایه گذاران خود سود بسیار زیادی را به همراه داشت.
مثال دیگری که برای رویداد قوی سیاه در ارزهای دیجیتال می توان در نظر گرفت، عدم دسترسی به اینترنت است، همانطور که می دانید کلیه فعالیت های ارز دیجیتال با استفاده از اینترنت انجام می گیرد، در صورتی که اینترنت در یک منطقه قطع شود دسترسی معامله گران آن به بازار ارزهای دیجیتال نیز قطع می شود که این اتفاق خود یک قوی سیاه است.
کلام آخر
رویداد قوی سیاه هرگز قابل پیش بینی نیست و به همین دلیل نمی توان از وقوع آن جلوگیری کرد و یا در مقابل آن مقاومت کرد. یک معامله گر برای ریسک و زیان کمتر در برابر وقوع این اتفاقات باید همواره این نکته را در نظر داشته باشد که بازارهای مالی هرگز وضعیت باثباتی ندارند و ممکن است هر لحظه اتفاقات غیر منتظره ای در آنها رخ دهد، به همین علت باید ریسک های احتمالی را در استراتژی های خود لحاظ کنند تا حتی الامکان زیان کمتری را متحمل شوند.
ممنون بابت پشتیبانی و مطالب خوبتون